Wiąz górski (łac. Ulmus glabra) „Aleksander”

Obwód pnia 370 cm (2021 r.)

Patronem drzewa jest ostatni właściciel Kozłówki – hrabia Aleksander Leszek Zamoyski (1898–1961), syn II ordynata kozłowieckiego Adama Zamoyskiego i Marii z Potockich.3 maja 1925 roku w Częstochowie na Jasnej Górze poślubił Jadwigę Marię z Belina-Brzozowskich, z którą miał czworo dzieci: Adama Marcina, Marię Izabelę – Mikę, Andrzeja i Jadwigę – Inkę. W czasie I wojny światowej służył w rosyjskim Pułku Ułanów Gwardii (Warszawskich), ukończył szkołę oficerską w Petersburgu, tzw. Korpus Paziów. Jesienią 1917 roku został przeniesiony do I Korpusu Wschodniego (Polskiego) gen. Dowbór-Muśnickiego, następnie, późną jesienią 1917 roku, odkomenderowany został do Wojskowej Misji Rosyjskiej w Paryżu. W 1918 roku wstąpił do formującej się we Francji Armii Polskiej (tzw. błękitnej) gen. Józefa Hallera. W październiku 1919 roku, na własną prośbę przeniesiony został do 1 Pułku Ułanów (późniejszych Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego). Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W latach 1924–1925 był adiutantem Ministra Spraw Wojskowych Władysława Sikorskiego, następnie pełnił funkcje oficera ordynansowego w dowództwie okręgu we Lwowie. W lipcu 1926 roku nominowany został na stopień rotmistrza w kawalerii. Po przewrocie majowym 1926 roku, jako przeciwnik polityki Józefa Piłsudskiego, został „przeniesiony w stan nieczynny”, a w maju 1929 roku, na własne żądanie odszedł z wojska. W cywilu pracował jako administrator majątku Kozłówka, aktywnie działał społecznie, m.in. w Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół”, Polskim Czerwonym Krzyżu i Lidze Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. Od pierwszych dni II wojny światowej zaangażował się w pomoc uciekinierom z Wielkopolski, a po 17 września z polskich kresów. W zespole pałacowym i w folwarkach majątku umieszczano wysiedleńców oraz osoby ukrywające się przed Niemcami, w tym także żołnierzy bitwy pod Kockiem. W maju 1941 roku został aresztowany przez Niemców i oskarżony o podejmowanie działań skierowanych przeciw III Rzeszy (konspiracja). Był brutalnie przesłuchiwany w lubelskiej siedzibie gestapo „Pod Zegarem”, a następnie więziony w obozach koncentracyjnych w Auschwitz i w Dachau, gdzie przez osiemnaście miesięcy przetrzymywany był z wyrokiem śmierci. Około połowy 1943 roku sytuacja Aleksandra Zamoyskiego zmieniła się, dzięki interwencji fińskiego marszałka Carla Gustawa Mannerheima, wieloletniego przyjaciela rodziny Zamoyskich. Aleksandrowi zawieszono wyrok śmierci i nadano status więźnia specjalnego (honorowego). Pod koniec kwietnia 1945 roku Zamoyski, razem z grupą 141 więźniów specjalnych (zakładników Himmlera i innych przywódców SS), wśród których byli m.in. członkowie byłych rządów Francji, Węgier, Grecji, Austrii, wyżsi rangą wojskowi, arystokraci, duchowieństwo, przemysłowcy, dyplomaci oraz krewnych, osób zamieszanych w spisek mający na celu zabicie Hitlera, zostaje wywieziony do odległej alpejskiej wioski w Dolomitach, w południowym Tyrolu. Po uwolnieniu zakładników przez armię amerykańską dołączył do Pułku Ułanów Krechowieckich Polskiego Korpusu gen. Andersa stacjonujących we Włoszech. Tutaj też udało się sprowadzić jego rodzinę – najstarszego syna Adama, który wstąpił do pułku ojca, oraz żonę Jadwigę i dzieci: Marię (Mikę) i Andrzeja. Razem z żołnierzami 2 Korpusu Polskiego wyjechali do Anglii, gdzie w 1947 roku Aleksander ostatecznie pożegnał się ze służbą wojskową W 1948 roku rodzina wyemigrowała do Kanady. Początkowo Zamoyscy prowadzili farmę rolną w Abercorn, a następnie zamieszkali w Montrealu, gdzie Aleksander pracował jako inspektor w firmie włoskiej. Z biegiem czasu Zamoyscy zaangażowali się w działalność polonijną w Kanadzie, tworząc m.in. polską kolonię w podgórskiej miejscowości Rawdon, w której zamieszkali po przejściu na emeryturę. Aleksander Zamoyski był kawalerem orderu Virtuti Militari oraz czterokrotnie został odznaczony Krzyżem Walecznych. Zmarł w Kanadzie.
Wiąz górski „Aleksander” został ustanowiony pomnikiem przyrody na podstawie Uchwały Nr V/24/2011 Rady Gminy Kamionka z dnia 28.03.2011 roku.

Ciekawostka: W 2018 roku najmłodsza córka Aleksandra i Jadwigi – Jadwiga „Inka” Zamoyska (1950) w rodzinnym grobowcu przy kaplicy złożyła urnę z ziemią z ostatnich miejsc spoczynku rodziców oraz rodzeństwa: Adama, Miki i Andrzeja.